Szkoła bez dzwonków – niecodzienny eksperyment w szkole w Czernikowie
Szkolny dzwonek na lekcję i na przerwę to od wieków symbol szkoły. Jednak w Szkole Podstawowej im. Orła Białego w Czernikowie od 1 grudnia 2023 roku nie rozbrzmiewa już dzwonek!…
Skąd taki pomysł?
Dla wielu osób – uczniów i nauczycieli, ten dzwonek może być traumatyczny. Mamy coraz więcej dzieci z nadwrażliwością słuchową i innymi problemami potęgowanymi przez dźwięki. Bliska jest nam też idea „Budzącej się szkoły”, czyli zmian oddolnych, które pozwalają na to, że szkoła jest bardziej przyjazna uczniom. Zgodnie z zasadą, że lubimy przebywać tam, gdzie czujemy się jak w domu, gdzie jest miła i przyjazna atmosfera – nasza szkoła to „Szkoła bez dzwonków„ – mówi Agnieszka Bartczak, dyrektorka szkoły i inicjatorka tej akcji.
Pomysł zaczerpnięty został ze szkół skandynawskich. Szkolny dzwonek ma poziom hałasu ok. 90-98 decybeli, a ubytkiem słuchu grozi ekspozycja już na 85 decybeli, czyli jego dźwięk jest powyżej progu szkodliwości.
Zdaniem badaczy, dzwonki podnoszą poczucie stresu i generują tzw. efekt dzwonka – eksplozji energii na znak przerwy, który powoduje niepokój, rozdrażnienie i wprowadza niepotrzebny chaos. Przerywa naturalny proces uczenia się uczniów, często w całkowicie zaburzającym go momencie.
Korzyści braku dzwonków w szkołach
Usunięcie dzwonków ze szkół wspiera zaufanie i partnerskie relacje, a nie jak dotychczas – egzekwowanie pracy i bezwzględny nakaz przestrzegania tych zasad. W niejednym badaniu udowodniono, że głośne dzwonki powodują chaos w szkole, podnosząc tym samym poziom stresu w uczniach. Dodatkowo eliminują konieczność kontroli czasu przez uczniów, co niekorzystnie wpływa na kształtowanie się odpowiedzialności i punktualności.
Największymi zaletami braku dzwonków w szkołach są:
- poprawa samopoczucia zarówno uczniów, jak i nauczycieli
- kształtowanie cech charakteru takich jak odpowiedzialność, rzetelność, cierpliwość i punktualność
- minimalizowanie poziomu stresu w uczniach
- motywowanie uczniów do większej samodzielności
- obniżanie poziomu hałasu w szkole
Uczniowie uczą się prawidłowo gospodarować swoim czasem, a wszystko to odbywa się w przyjaznej atmosferze.
Szkoła bez dzwonków – jak mierzy się czas?
Aby uczniowie mogli kontrolować czas i punktualnie stawiać się na zajęcia, w widocznych miejscach na terenie szkoły rozmieszczone są zegary. Wystarczy sprawdzić, aby poznać aktualną godzinę i obliczyć, za ile minut należy przyjść do sali. Brak dzwonków to również idealny sposób na to, aby uczniowie nauczyli się korzystać z tradycyjnych zegarków na rękę.
Szkoła bez dzwonków a koniec lekcji
To nauczyciel odpowiada za to, aby poinformować uczniów o końcu lekcji, a i sami uczniowie widzą ile czasu do końca lekcji pozostało. Zamiast nagłego dzwonka nauczyciel dziękuje uczniom za pracę, wspólnie spędzony czas i uwagę. Dzięki temu uczniowie mają poczucie szacunku, wiedzą, że są traktowani poważnie, a ich wysiłek został doceniony.
Uczniowie ewidentnie są zadowoleni:
– Jest lepiej, bo jak słyszę dzwonek, to się stresuję, a wszyscy się spieszą i szybko biegają – ocenia jeden z uczniów klas młodszych.
Również nauczyciele nie mają nic przeciwko:
– Nadmierny hałas bardzo nam utrudniał pobyt w szkole zwłaszcza na przerwach, choć sobie z tego nie zdawaliśmy sprawy, uznając, ze dzwonek w szkole zawsze był i będzie. Jednak już po kilku dniach widzimy, że szkoła może być miła dla ucha, ale może też wprowadzać samodyscyplinę – wskazuje jedna z nauczycielek – Szkoła bez dzwonków to jest dla mnie rewelacja, bo unikamy odruchowego zrywania się dzieci na dźwięk dzwonka.
– Szkoła bez dzwonka to szkoła przyszłości, to nowoczesna edukacja oparta na dobrej relacji uczeń-nauczyciel, na wzajemnym zaufaniu i szacunku, a to chcemy kształtować u naszych uczniów. Nasz eksperyment będzie trwał przez cały grudzień. Później zdecydujemy w ogólnoszkolnym głosowaniu czy do naszej szkoły powróci dźwięk dzwonka, czy na dzwonek pozostanie tylko symbolem… – podsumowuje z uśmiechem dyrektorka szkoły.
tekst i foto: SP w Czernikowie